Het kompas voor kwaliteitsvol onderwijs | VIA Don Bosco

Het kompas voor kwaliteitsvol onderwijs

Een leidraad voor onze educatieve projecten

7 april 2023
Valérie Moré
Sinds enkele maanden werkt ons team hard aan de ontwikkeling van een gloednieuw instrument: een kompas voor kwaliteitsvol onderwijs. Dit moet ons helpen om onze partnerscholen beter te begeleiden, zodat we onze educatieve projecten kunnen versterken en zorgen voor een hogere kwaliteit van het onderwijs. Op die manier kunnen we ook beter inspelen op de behoeften van de leerlingen.

Kwaliteitsvol onderwijs

Maar wat is kwaliteitsvol onderwijs? Volgens Unesco erkent kwaliteitsvol onderwijs de rechten van ieder mens om zijn volledige potentieel aan cognitieve, affectieve en creatieve vaardigheden te verwezenlijken. Tegelijkertijd
draagt kwaliteitsvol onderwijs ook bij tot de ontwikkeling van een harmonieuze samenleving, waarbij er aandacht is voor onderlinge verschillen en diversiteit. Kwaliteitsvol onderwijs zorgt er ook voor dat iedereen op de juiste leeftijd toegang krijgt tot educatie, waarbij het volledige onderwijstraject belangrijk is. Het bevordert daarnaast het verwerven van relevante kennis, zonder het welbevinden en de gezondheid van de leerlingen uit het oog te verliezen.

“Voor ons team wordt kwaliteitsvol onderwijs dus niet beperkt tot de kwaliteit van een opleiding”, legt Filip Lammens uit, directeur van VIA Don Bosco. “Het bevat ook andere fundamentele kenmerken, zoals de toegankelijkheid
op financieel vlak en de mate van veiligheid die al dan niet gegarandeerd kan worden. Ook de begeleiding tijdens de opleiding, en nadien op de arbeidsmarkt, wordt in rekening gebracht. Tot slot kijken we naar het financiële en pedagogische beheer van onze partnerscholen.”

De creatie van een kompas voor kwaliteitsvol onderwijs

Het idee om een kompas voor kwaliteitsvol onderwijs te ontwikkelen, ontstond nadat we merkten dat het nodig was om onze onderwijsprojecten beter te laten beantwoorden aan de behoeften van onze lokale partners. Het instrument houdt rekening met de verschillende realiteiten van onze opleidingscentra en de politieke, economische en sociale kenmerken van elk partnerland.

“Het kompas zal onze partnerscholen begeleiden en versterken. Zo zullen we ook beter tegemoetkomen aan de behoeften van de leerlingen”, vult Filip aan. “Het instrument is bovendien gebaseerd op internationaal erkende systemen, zoals het EFQM-model en enkele ISO-normen. Het vervangt de tools die we tot nu toe gebruikten voor de ontwikkeling, evaluatie en rapportage van onze onderwijsprojecten.”

Een instrument ontwikkeld door onze expert in kwaliteitsvol onderwijs

Guénaëlle de Meeus is onze expert op het vlak van kwaliteitsvol onderwijs. Ze is dan ook verantwoordelijk voor de ontwikkeling en toepassing van het kompas. “Het doel is om samen te werken met onze partnerscholen. We willen hun behoeften op het gebied van kwaliteitsvol onderwijs beter begrijpen, zodat we er concreet op kunnen inspelen. Door hun sterke punten vast te stellen, kunnen we ook een gids maken met goede praktijken. Zo kunnen onze partners elkaar inspireren.”

Daarnaast is Guénaëlle ook onze project coach voor de partnerlanden El Salvador en Honduras. Ze heeft dus ervaring in het uitvoeren van onze educatieve projecten en kent de realiteit op het terrein. Dat stelt haar in staat om een instrument te ontwikkelen dat niet alleen theoretisch interessant is, maar ook praktisch uitvoerbaar.

“De situaties in onze partnerlanden zijn allemaal verschillend en het is belangrijk om daar rekening mee te houden”, legt ze uit. “In El Salvador is er bijvoorbeeld een sterk gevoel van onveiligheid door de bendes in het land. Daarom moeten we ervoor zorgen dat de jongeren op een veilige manier naar school kunnen. In Honduras houden we dan weer rekening met andere zaken. Zo zijn er bijvoorbeeld veel callcenters. Daarom investeren we vooral in opleidingen die de jongeren voorbereiden op het werk in die sector.”

De volgende stappen

Het pedagogische kompas zou in juni 2024 afgerond worden. Op dat moment bepalen we ook onze nieuwe onderwijsprojecten voor de periode 2027-2031.


Guénaëlle zit voorlopig in de onderzoeksfase van haar werk. Dat betekent dat ze analyseert wat er al bestaat op het gebied van kwaliteitsvol onderwijs om zo een globale visie te krijgen. Zo gaat ze bijvoorbeeld na wat de referentieorganisaties op dit gebied zijn, welke andere instrumenten al bestaan, hoe we ons door die instrumenten kunnen laten inspireren, enzovoort.

“Vervolgens gaan we over tot de ontwikkelingsfase”, vult Guénaëlle aan. “We zullen kijken welke evaluatiecriteria we kunnen toepassen om de kwaliteit van het onderwijs te bepalen en hoe sterk die bepaalde criteria doorwegen. Enkele voorbeelden hiervan zijn: de lessen die gegeven worden, de toegankelijkheid van de school, het beheer van de school, de opleiding van de leerkrachten, de infrastructuur en de ondersteuning van de jongeren bij het vinden van werk.”

Samenwerken om bruggen te bouwen

Voor de uitvoering van dit project heeft Guénaëlle een begeleidingscomité opgericht met experten van het Don Bosco-netwerk overal ter wereld. Dit comité, dat ervaring heeft met technisch en beroepsonderwijs, komt
regelmatig samen om het project te bespreken en de vooruitgang te evalueren. En ook buiten de salesiaanse wereld heeft Guénaëlle contact met experten in kwaliteitsvol onderwijs.

Bij VIA Don Bosco doen we er alles aan om ervoor te zorgen dat al deze contacten, zowel met onze partners op het terrein als met de verschillende betrokken experts, elkaar kunnen inspireren en versterken. Zo kunnen we samen het recht op kwaliteitsvol onderwijs realiseren voor alle jongeren, overal ter wereld.

Met de steun van

Kwaliteitslabel