We vinden het namelijk niet alleen belangrijk om de jongens en meisjes van onze partnerscholen op te leiden tot competente vakmensen; we willen ook dat ze opgroeien tot verantwoordelijke, geëngageerde mannen en vrouwen die een actieve rol spelen in de samenleving.
Maar hoe kunnen we nagaan of we hierin slagen? Bijvoorbeeld, hoe kunnen we weten of de jongeren tijdens hun schoolloopbaan zelfstandiger zijn geworden? Kortom: hoe meten we de ‘empowerment’ van de jongeren?
De kracht van storytelling
Om zeker te zijn dat onze projecten tot de gewenste resultaten leiden, hanteren we twee belangrijke succesindicatoren.
Ten eerste gaan we na hoeveel van de afgestudeerde jongeren binnen de zes maanden tijd waardig werk vinden als werknemer of zelfstandige. Dit is de meest directe manier om hun professionele integratie te beoordelen.
Ten tweede kijken we naar de verworven autonomie van de jongeren. Hebben ze voldoende zelfvertrouwen gekregen om hun eigen keuzes te maken? En om voor zichzelf en anderen binnen hun gemeenschap te zorgen?
Om de jongeren hierover te bevragen, hebben we van 2017 tot 2021 gebruik gemaakt van een Engelse evaluatiemethode genaamd ‘Sensemaker®’. Deze methode is gebaseerd op storytelling: aan de hand van de verhalen, anekdotes en ervaringen van de jongeren, worden bepaalde situaties geïllustreerd. Nadien worden die verhalen door de jongeren zelf toegelicht, zonder de inmenging van een tussenpersoon, om foute interpretaties te vermijden.
De jongeren een stem geven
Samen met onze partners in Bolivia en Madagaskar hebben we die methode vijf jaar lang getest. Door honderden getuigenissen en gegevens te verzamelen, kregen we meer inzicht in de leefwereld van de jongeren. Op die manier konden we ons een beter beeld vormen van hun perceptie over hun huidige situatie en professionele toekomst.
Ook voor de leerkrachten van de partnerscholen waren deze gesprekken erg nuttig. Zo konden ze op regelmatige basis de dialoog aangaan met de leerlingen en oud-leerlingen. Bovendien werden deze gespreksmomenten uitgestrekt over meerdere jaren, waardoor de feedback van de jongeren ook daadwerkelijk tot concrete veranderingen leidde binnen de programma’s en organisatie van de scholen.
Diverse invloeden
Uit de bevragingen bleek dat de mate van autonomie van de leerlingen sterk afhangt van hun omgeving. Vooral de ouders hebben invloed, zeker op de jongsten. Bepaalde leerlingen gaven bijvoorbeeld aan dat ze niet zelf voor hun studierichting gekozen hebben. Anderen wezen dan weer op het gebrek aan informatie over de verschillende studierichtingen op school. Ook was het voor hen niet altijd duidelijk welke jobs bij die studierichtingen horen.
In Madagaskar wezen veel jongeren op de sociale en financiële moeilijkheden van hun familie. Deze problemen maken het voor velen moeilijker om een opleiding te volgen en later sociaal te integreren. We hebben geprobeerd om dit op te lossen door meer studiebeurzen en psychologische ondersteuning aan te bieden. Ook hebben we spaarrekeningen opgezet voor de jongeren, zodat ze alvast tijdens hun studie een startkapitaal kunnen opbouwen voor later.
Enkele voorbeelden van de aanbevelingen uit het Madagaskar-verslag
. "Het is belangrijk dat de leerkrachten zich niet enkel focussen op het aanleren van technische vaardigheden. Ook het aanleren van levensvaardigheden (‘life skills’) is voor de jongeren belangrijk. We moeten hier meer aandacht aan schenken om de capaciteiten van onze partners te vergroten.”
. "Uit de verhalen van de jongeren bleek dat ze bang zijn voor de arbeidswereld. We moeten hen meer begeleiden en hen langer opvolgen na hun studies. Zo kunnen we hen beter ondersteunen bij deze (soms) moeilijke overstap.”
Belangrijke lessen voor VIA Don Bosco
De resultaten van het onderzoek hebben ons en onze partners geholpen bij het ontwikkelen van onze nieuwe programma’s in 2022. We hebben bijvoorbeeld besloten om onze tewerkstellingsbureaus in Madagaskar te versterken, met een speciaal budget van 115.000 euro voor de periode 2022-2026.
In de toekomst zullen we dit soort onderzoek zeker verderzetten. Het is voor VIA Don Bosco namelijk noodzakelijk om te luisteren naar de jongeren zelf, de begunstigden van onze programma’s. Alleen door rekening te houden met hun feedback, kunnen we er samen voor zorgen dat de jongeren een betere toekomst voor zichzelf kunnen opbouwen.
